Ga je aan de slag zonder geldig certificaat, dan kun je problemen krijgen met regelgeving, veiligheid en aansprakelijkheid. Verzekeraars keren vaak niet uit bij schade of ongelukken omdat de installatie niet volgens de wettelijke normen is uitgevoerd. Dat brengt niet alleen financiële risico’s mee, maar maakt jou ook verantwoordelijk als er iets misgaat, bijvoorbeeld bij kortsluiting, lekkage of brand.
Installeren zonder erkend certificaat is strafbaar. Je loopt kans op hoge boetes en je kunt zelfs projecten kwijtraken. Voor veel opdrachtgevers en bedrijven is een geldig certificaat verplicht. Werk je zonder, dan ben je direct je geloofwaardigheid en vertrouwen bij klanten kwijt. Je wordt gezien als onbetrouwbaar, wat het bijna onmogelijk maakt om in de toekomst nog opdrachten binnen te halen.
Kortom, het negeren van een geldig vakdiploma of installateurscertificaat heeft gevolgen voor je verzekering, reputatie én de veiligheid van mensen. Wil je professioneel blijven werken en groeien als installatiebedrijf? Dan kun je er niet onderuit om gecertificeerd te installeren. Zo dek je jezelf in tegen alle ellende en laat je klanten zien dat je kwaliteit én veiligheid vooropstelt.
Installeren zonder geldig certificaat: Wat houdt het in?
Installeren zonder geldig certificaat draait om het uitvoeren van installatiewerkzaamheden, zoals elektra, cv-installaties, zonnepanelen of warmtepompen, zonder dat jij als installateur of installatiebedrijf beschikt over de wettelijk vereiste erkenningen of certificeringen. Denk hierbij aan de SCIOS-certificering voor cv-ketels, het CO-certificaat voor gasinstallaties en het VCA-certificaat voor veilig werken. Volgens de Europese Richtlijn 2014/68/EU (PED – Pressure Equipment Directive) en de Nederlandse Gaswet zijn certificaten ook niet vrijblijvend; ze zijn bedoeld als waarborg voor veiligheid, milieu en consumentenzekerheid. De werking en het nut van deze papieren zijn uitgebreid gedocumenteerd door instanties als de Stichting Kwaliteit voor Installaties Nederland (KvINL), de Technische Universiteit Delft en het TNO.
Geschiedenis en juridische context van installaties zonder certificering
De geschiedenis van verplichte installateurscertificering loopt al decennia. Na diverse grote woningbranden en ongelukken met ondeugdelijk aangelegde installaties, heeft de overheid – samen met koepelorganisaties als UNETO-VNI en ISSO – de InstallQ-certificatieregeling stevig aangescherpt. Alleen gecertificeerde vakmensen mogen sinds de Gasketelwet (2019) werkzaamheden aan gasverbrandingstoestellen uitvoeren. Zonder geldig certificaat werken betekent tegenwoordig niet alleen dat je als installateur in de fout gaat, maar ook dat de Veiligheidsregio en de woningcorporatie kunnen optreden tegen opdrachtgevers én uitvoerders.
Directe risico’s en schade bij ontbreken gecertificeerd installatiewerk
De gevolgen van installeren zonder erkend certificaat zijn omvangrijk – zowel technisch, juridisch als financieel. Je loopt onder andere deze risico’s:
- Gevaar voor mens en dier: Installaties zonder adequaat vakmanschap verhogen het risico op koolmonoxidevergiftiging, brand en elektrocutie. Het RIVM heeft beklemtoond dat 5% van alle gemelde woningbranden direct te wijten is aan installatiefouten.
- Geen verzekeringsdekking: Vanwege geboorte van illegale installaties wijzen verzekeraars zoals Achmea, Nationale-Nederlanden en Interpolis elke schadeclaim af als bij schade blijkt dat de installatie niet gecertificeerd is uitgevoerd.
- Hoge boetes: Gemeenten, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en regionale brandweer kunnen boetes tot duizenden euro’s opleggen op basis van het Bouwbesluit 2012 en de Woningwet.
- Juridische aansprakelijkheid: Je bent volgens het Burgerlijk Wetboek volledig hoofdelijk aansprakelijk voor alle resulterende schade – óók als een latere bewoner gewond raakt door jouw werk.
- Faillissementsrisico: Installatiebedrijven die structureel zonder papieren werken, riskeren dat de Kamer van Koophandel hen schrapt. De Nederlandse Arbeidsinspectie rapporteerde in 2023 een stijging van het aantal faillissementen als gevolg van ondeugdelijk installatiewerk.
Wetenschappelijke en technische standaarden bij installatiewerk
Bij gecertificeerd installeren volg je technische normen als de NEN-1010 voor elektrische installaties en de NEN-1078 voor gasinstallaties. Zonder geldige erkenning mis je:
- Toegang tot specifieke meetapparatuur: Alleen gecertificeerde bedrijven mogen gebruikmaken van gekalibreerde analysetools zoals de Fluke 1664FC of Testo rookgasmeter.
- Periodieke inspectie en onderhoud: Met erkende certificaten ben je verplicht MT1- en SCIOS Scope 8-controles uit te voeren, waardoor gebreken veel sneller boven water komen.
Voorbeelden: Echte gevolgen uit de praktijk
Het Openbaar Ministerie signaleert jaarlijks honderden incidenten waarbij het ontbreken van certificering direct leed veroorzaakt:
- Monteur in Rotterdam sluit zonnepanelen onjuist aan: Kortsluiting leidt tot fikse woningbrand. Schade: €120.000, rechtszaak verloren door ontbreken InstallQ-certificaat.
- VvE laat cv-ketel plaatsen door beunhaas zonder bewijs van Gasketelwet: Grootschalige CO-vergiftiging; eindgebruikers blijven met medische kosten zitten, VvE krijgt megaboete.
Stappen om risico van werken zonder certificaat te voorkomen
Je voorkomt alle narigheid makkelijk door deze stappen te volgen:
- Check bij Stichting InstallQ of je als installateur gecertificeerd bent
- Vraag je klant nooit om af te zien van bewijsstukken, zelfs niet bij spoedklus
- Gebruik voorgeschreven meet- en testgereedschap volgens NEN-normen
- Documenteer alle installatiestappen en maak foto’s voor je dossiersysteem
- Plan periodiek onderhoud en houd dit automatisch bij (bijvoorbeeld via Tools4Ever)
Types installaties waar certificering altijd verplicht is
Niet elke klus is hetzelfde, maar deze typen installaties mag je zonder certificaat officieel nooit doen:
- Gasverbrandingstoestellen: Ketels, geisers en gashaarden (volgens CO-certificering/Gasketelwet)
- Zonnepanelen en PV-omvormers: Zeker met teruglevering aan het net is Scope 12 verplicht
- Grote elektra-installaties: Zakelijke installaties of groepen groter dan 40 Ampère (NEN-1010 keuring vereist)
- Brandbeveiligingssystemen: Sprinklerinstallaties, rookdetectie en alarminstallaties (BORG en BMI-certificaten verplicht)
Voorkom ellende: Kies voor erkende specialisten
Wil jij zeker zijn van een veilige, betrouwbare en toekomstbestendige installatie? Stop met gokken en werk uitsluitend met gecertificeerde bedrijven als Mirk Installaties. Vraag direct je offerte voor gecertificeerd installatiewerk aan en voorkom onverwachte schade, juridische claims of verzekeringperikelen. Je veiligheid en die van je omgeving mogen nooit afhangen van papieren — maar zonder gecertificeerde installatie ligt ellende altijd op de loer.
Meest gestelde vragen
1. Wat riskeer je als je zonder geldig certificaat installeert?
Als je zonder het verplichte STEK- of F-gassen certificaat een airco installeert, overtreed je de wet volgens de Europese F-gassenverordening (Wikipedia). Dat betekent flinke boetes, aansprakelijkheid bij schade én het verlies van fabrieksgarantie op merken als Mitsubishi, Daikin en LG, want zij eisen installatie door gecertificeerde vakmensen zoals de experts van Mirk Installaties.
Bovendien kom je bij storingen of lekkages nergens terecht voor officiële service. Ontdek meer over de voordelen van werken met een erkend airco installatiebedrijf, lees verder op deze pagina.
2. Loopt mijn verzekering risico bij airco-installatie zonder certificaat?
Ja, je verzekering kan weigeren om brandschade, waterlekkage of kortsluiting te vergoeden als blijkt dat je airco door een niet-gecertificeerd installateur geplaatst is. In het protocol van verzekeraars wordt steeds vaker gevraagd om bewijs van correcte installatie en erkenning, zoals aangegeven door het Rijksoverheid.
Dit geldt zeker als je apparatuur installeert in woningen, bedrijfspanden en winkels in heel Nederland. Wil je weten wat een gecertificeerd team kost? Bekijk direct onze prijzen via airco-installeren-prijs.
3. Kan verkeerd installeren zonder certificaat gevaar opleveren?
Zeker! Zonder juiste kennis van koudemiddelen, drukcontrole en nieuwe technieken loop je kans op lekken, explosiegevaar of slecht functionerende systemen. Het ontbreken van registratie in het Centraal Installatie Register (CIR, Wikidata) betekent dat je geen beroep kunt doen op erkende onderhoudsservices, zoals periodieke keuring en storingsdienst.
Zo ontstaan er situaties waarbij je airco vroegtijdig kapot kan gaan of zelfs gezondheidsproblemen kan veroorzaken door lekkage van koelvloeistof. Meer weten over onderhoudsopties die wél erkend zijn? Leer verder op onze onderhoudspagina.
